مقایسه‌ی تطبیقی و سیر تحول معماری در بناهای مهم پیش از تاریخ ایران (شواهدی از تپه حسنلو ، سیلک ، گودین تپه ،یانیق تپه ، تپه زاغه و شهر سوخته )

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه معماری دانشکده هنر و معماری دانشگاه زابل ایران

2 دانشجوی کارشناسی‌ارشد مطالعات معماری ایران، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه زابل، زابل، ایران

10.22034/iaej.2024.14639.1123

چکیده

کشور ایران یکی از قدیمی ترین تمدن های بشری است و معماری آن از مهم‌ترین شاخص های اقوام ایرانی است که خلاءهای پژوهش؛ در بررسی معماری پیش از تاریخ آن زیاد است که شاید دلیل آن پراکندگی معماری‌ها در مناطق مختلف ایران و همچنین نبود اطلاعات کافی از کاوش‌های صورت گرفته است. هدف نگارندگان انتخاب مهمترین محوطه‌ های باستانی پیش از تاریخ که مورد کاوش قرار گرفتند و تحلیل معماری‌ آن‌ها است که ضمن مقایسه‌ی تطبیقی معماری‌ها، اطلاعات مفیدی از نحوه‌ی سکونت ؛ شیوه ساخت و مصالح بکار رفته در معماری ارائه میگردد. سؤال تحقیق این است که تمدن‌های کهن در نقاط مختلف ایران چه ملاحظات و مداخلاتی را در معماری خود لحاظ نموده‌اند و چه تفاوت‌ها و وجوه مشترکی میان آنها وجود دارد؟ در همین راستا این نگارش در دو بخش کلیات و تحلیل و مقایسه‌ی داده‌های معماری محوطه‌ها تدوین شده است. که با تکیه بر گزارش های حفاری ‌و مطالعات کتابخانه‌ای با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی با استفاده از راهبرد استقرایی و به صورت کیفی این مطالعه را صورت داده اند و در انتها نتایج تحقیق نشان داد که به لحاظ طرح معماری، تپه حسنلو، گودین و یانیق از همه متفاوت ترند. به لحاظ ابعاد و اندازه واحدها، حسنلو به دلیل ستوندار بودن و پوشش دهانه وسیع، بزرگ‌تر از همه است. به لحاظ روش و جزییات ساخت شهر سوخته به دلیل متاخر بودن از همه پیشرفته‌تر است. تپه زاغه و سیلک نیز به دلیل قراگیری در دوران قبل از مفرغ به صورت ارگانیک‌تر و طبیع تر ساخته شده-اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات