1
دانشیار، پژوهشکدة باستانشناسی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران(نویسنده مسئول)
2
دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه بو علی سینا، همدان، ایران
10.22034/iaej.2023.14522.1112
چکیده
تپه قشلاق از تپههای ارزشمند منطقه بیجار و کریدوری است که سه حوضه فرهنگی شمال غرب، زاگرس مرکزی و فلات مرکزی ایران را به هم متصل میکند. نتایج کاوشهای باستانشناسی منجر به کشف محوطهای از عصر مس و سنگ گردید. از میان انباشت مس و سنگ جدید قشلاق، شواهد فلزگری، بصورت چند قطعه شی مسی بدست آمد که به منظور شناسایی عناصر و ترکیبات آنها مورد آزمایش XRD و EDX قرار گرفت. در این آنالیز از محصولات خوردگی موجود بر روی سطح قطعات فلزی، نمونههایی برداشت شد و توسط دستگاه پراش سنج اشعه ایکس مرکز خدمات آزمایشگاهی دانشگاه شریف و با روش Ray Fluorescence X- برای شناسایی و تعیین کمی عناصر و ترکیب شیمیایی کلی نمونهها استفاده شده است. در این راستا نمونههای فلزی قشلاق مورد تجزیه و تحلیل عنصری قرار گرفتند. آنالیز فلزات در چهار نمونه انجام شد. هدف این مقاله بررسی قطعات مسی برای شناخت تفاوتهای ساختاری به روشهای XRD ، EDX و ارائه نتایج مطالعات آزمایشگاهی است. تولید اشیای فوق با استفاده از روش قالبگیری انجام شده است.. نتایج حاصل از آنالیز قطعات حاکی از کاربرد فلز پایه مس با درصد بالا میباشند. همچنین عناصر کوپریت (اکسید مس)، سرب و آتاکامیت، پاراتاکامیت (تری هیدروکسی کلریدهای مس (Cu2(OH)3Cl) ،آرسنیک، نیکل و نانتوکیت فاز اصلی تشکیل دهنده این فلزات بوده، هر چند که شرایط محیطی باعث آسیب دیدگی قطعات مسی شده است. حضور نقره به صورت فازی کاملا جدا در نمونه همراه با گوگرد احتمالا ناخالصیهایی از سنگ معدن است که حین استخراج وارد نمونه شده است.
شریفی, مهناز, & مترجم, عباس. (1402). آنالیز پراش پرتو ایکسXRD و میکروسکوپ الکترونی روبشی EDX قطعات مسی حاصل کاوشهای باستان-شناسی تپه قشلاق در عصر مس و سنگ. جستارهای باستان شناسی ایران پیش از اسلام, 8(2), -. doi: 10.22034/iaej.2023.14522.1112
MLA
مهناز شریفی; عباس مترجم. "آنالیز پراش پرتو ایکسXRD و میکروسکوپ الکترونی روبشی EDX قطعات مسی حاصل کاوشهای باستان-شناسی تپه قشلاق در عصر مس و سنگ". جستارهای باستان شناسی ایران پیش از اسلام, 8, 2, 1402, -. doi: 10.22034/iaej.2023.14522.1112
HARVARD
شریفی, مهناز, مترجم, عباس. (1402). 'آنالیز پراش پرتو ایکسXRD و میکروسکوپ الکترونی روبشی EDX قطعات مسی حاصل کاوشهای باستان-شناسی تپه قشلاق در عصر مس و سنگ', جستارهای باستان شناسی ایران پیش از اسلام, 8(2), pp. -. doi: 10.22034/iaej.2023.14522.1112
VANCOUVER
شریفی, مهناز, مترجم, عباس. آنالیز پراش پرتو ایکسXRD و میکروسکوپ الکترونی روبشی EDX قطعات مسی حاصل کاوشهای باستان-شناسی تپه قشلاق در عصر مس و سنگ. جستارهای باستان شناسی ایران پیش از اسلام, 1402; 8(2): -. doi: 10.22034/iaej.2023.14522.1112
)