نقش‌های سوزنیِ نویافته در تخت‌جمشید(کاخ تچر و موزه تخت‌جمشید)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 سرپرست موزه تخت‌جمشید، عضو مرکز پژوهش و مطالعات کتیبه شناسی تخت‌جمشید

2 کارشناس باستان‌شناسی پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید، دانشجوی دکتری دانشگاه هنر اصفهان

3 کارشناس باستان شناسی مجموعه جهانی تخت جمشید

4 کارمند پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید، کارشناس ارشد ایران‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت

10.22034/iaej.2024.14445.1103

چکیده

نقش‌های سوزنی از مهمترین یادمان‌های تاریخی پس از روزگار هخامنشی در تخت‌جمشید به‌شمار می‌روند. این آثار، تاکنون در دو مکان یعنی کاخ تچر و کاخ ملکه(موزه تخت‌جمشید) مشاهده شده است. درباره‌ی این نقوش و انتساب تاریخی‌شان پژوهشگران فرضیاتی چند را ارائه داده‌اند. از جمله اهداف پژوهش حاضر علاوه بر پرداختن به پیشینه‌ی مطالعات انجام شده بر روی این آثار، معرفی نقش‌های سوزنی نویافته‌ای است که پیش از این گزارشی درباره آنها منتشر نشده است. اینکه این آثار به کدام دوره تاریخی تعلق دارند؟ پرسش اصلی پژوهش حاضر است. آنگونه که از نظر خواهد گذشت شش نقش به کاخ تچر و دو نقشِ سوزنی نیز مربوط به موزه تخت‌جمشید هستند. در یک نگاه کلی این نقوش در کاخ تچر بر جرز شمالی درگاه غربی تالار جنوبی و نیز جرز شمالی درگاه شرقی همان تالار(جنوبی) دیده می‌شوند؛ همچنین در این کاخ بر بخش پائین دیواره‌ی درگاه شمالی(جرز شرقی) در تالار میانی، طرحی از یک زن وجود دارد که می‌توان آن را در شمار نقوش سوزنی با هنر یونانی در نظر گرفت. در موزه تخت‌جمشید نیز دو نقش درست در تالار ستوندار اصلی این مکان دیده می‌شود. که دربردارنده‌ی همان هنری است که در دیگر نقوش سوزنی تاکنون معرفی شده است. باید اشاره داشت این پژوهش بر پایه‌ی مطالعات اسنادی و بررسی میدانی به‌انجام رسیده است. با توجه به مستندات پژوهش حاضر می‌توان این‌گونه ابراز داشت اغلب این نقوش مربوط به روزگار اوایل ساسانی است و تنها دو اثر دربردارنده‌ی هنری متفاوت است. که یکی یونانی و دیگری به هنر اسلامی وابسته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

جستارهای باستان شناسی ایران پیش از اسلام
دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 16
پاییز و زمستان 1402
اسفند 1402

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار