مطالعه تطبیقی نقوش حیوانی سفالینه‌های عصر مفرغ دشت سیستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری پیش از تاریخ دانشگاه مازندران

2 فارغ التحصیل کارشناسی باستان شناسی دانشگاه زابل

10.22034/iaej.2024.14377.1095

چکیده

سیستان سرزمینیست وسیع، در جنوب شرق فلات ایران که دریاچه هامون و رودخانه هیرمند از مهم‌ترین عوامل شکل‌-گیری تمدن‌های باستانی در این منطقه محسوب می‌شوند. محوطه باستانی شهرسوخته با بیش از 150 هکتار مساحت یکی از بزرگ‌ترین استقرارهای عصر مفرغ ایران به شمار می‌آید که استقرار در این محوطه بین حدود 3200 تا 2000 ق.م تداوم و استمرار داشته است و دارای چهار دوره استقراری است که از دوره 1 آغاز ، در دوره 2 به اوج شهرنشینی رسیده و از دوره 3 افول آن آغاز و در نهایت در پایان دوره 4 متروک می‌شود. در طی دوران‌های 2 و 3 شهر سوخته، هنر به معنای رایج پیش‌ازتاریخی خود هویتی مستقل و منطقه‌ای می‌یابد. یکی از مظاهر فرهنگی و هنری این دوران سفالگری است که هم در فرم و هم در تزیین از جایگاه خاصی برخوردار است و دربردارنده بسیاری از عقاید و بینش انسان‌های آن دوران نسبت به جهان پیرامون است. تزیینات سفال‌های عصر مفرغ سیستان که به سفال‌های شهر سوخته نیز تعبیر می-شوند، از تنوع نقوش بسیار بالایی برخوردارند. نقوش سفال را در یک دسته‌بندی کلی می‌توان به نقوش هندسی، گیاهی، حیوانی و انسانی تقسیم نمود که در این پژوهش که بر اساس داده‌های حاصل از مطالعات اسنادی صورت گرفته است نگارندگان به روش توصیفی- تطبیقی به بررسی نقوش حیوانی سفال‌های عصر مفرغ سیستان می-پردازند. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ در بردرانده آن است که تنوع در نقش و پرداختن به مفاهیم خاص، از جمله ویژگی‌های این نوع نقوش محسوب می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات