1
دانشجوی دکتری باستانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی ، اردبیل، ایران.
2
دانشجوی دکتری باستانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی ، اردبیل، ایران .
3
راهنمای آثار گلپایگان و تیمره .
10.22034/iaej.2023.14540.1113
چکیده
انسان همواره در تلاش است تا نظرات و احساسات درونی خود را بیان کند و این چالش را چه از طریق بیان کلامی و چه از طریق رسانهی تصویری انجام داده است. ارایه نظرات و عواطف گاهی از طریق سنگنوشتهها و گلنوشتهها بوده و گاهی توسط پیکرک و نگارکندها و دیگر رسانهها انجام میشده است. بهغیر از دو بیابان بزرگ کویر لوت و کویر مرکزی و جنگلهای حاشیه دریای مازندران، تقریباً در جایجای ایران کمتر مکانی یافت میشود که تا بهحال وجود نگارکندها از آنجا گزارش نشده باشند. گاهی این نگارهها در یک ناحیه محدود و به تعداد انگشتان یک دست هم نمیرسند و در ناحیه دیگر مانند غرقاب به دهها هزار و احتمالاً بیشتر نیز میرسند. نگارههای غرقاب همگی در فضای باز اجرا شده و تقریباً میتوان گفت که همهی آنها ثابت و برجای اصلی خود قرار دارند. نقوش بهخاطر تعداد بسیار آنها، دارای طیف گوناگونی از نقشمایهها است، ولی بیشتر آنها را بز و گوسفند تشکیل میدهند. همگی نقوش بر سر راه اصلی و یک گذرگاه قرار داشته و نقوش در اطراف تأسیسات مربوط به راه مانند رباط، مسجد و آبانبار واقع شدهاند. پرسشهای بسیاری در ارتباط این آثار هنوز بیپاسخ باقی مانده است. چگونگی شکلگیری و آغاز آن، تاریخگذاری و نیت و قصد خلقکنندگان مباحث و چالشهای اصلی این مطالعات هستند که در این پژوهش سعی شده است به این پرسش که چرا این نقوش در این ناحیه خلق شده و این نقوش چیستند؟ پاسخ داده شود. اساس جمعآوری دادههای این پژوهش میدانی است. نتایج این پژوهش مشخص کرد که ابتدا این تنگه گذرگاه و را اصلی شمالی–جنوبی است که تا یکصد سال پیش نیز این راه دایر بوده و از آن استفاده میشده است و بیشتر نقوش کاربری یادگاری دارند.
اکبری, حسن, بدیعی گوروتی, مجید, & مجیدی, رسول. (1402). نگارکندهای غرقاب چرایی و چیستی؟. جستارهای باستان شناسی ایران پیش از اسلام, 8(1), 1-16. doi: 10.22034/iaej.2023.14540.1113
MLA
حسن اکبری; مجید بدیعی گوروتی; رسول مجیدی. "نگارکندهای غرقاب چرایی و چیستی؟". جستارهای باستان شناسی ایران پیش از اسلام, 8, 1, 1402, 1-16. doi: 10.22034/iaej.2023.14540.1113
HARVARD
اکبری, حسن, بدیعی گوروتی, مجید, مجیدی, رسول. (1402). 'نگارکندهای غرقاب چرایی و چیستی؟', جستارهای باستان شناسی ایران پیش از اسلام, 8(1), pp. 1-16. doi: 10.22034/iaej.2023.14540.1113
VANCOUVER
اکبری, حسن, بدیعی گوروتی, مجید, مجیدی, رسول. نگارکندهای غرقاب چرایی و چیستی؟. جستارهای باستان شناسی ایران پیش از اسلام, 1402; 8(1): 1-16. doi: 10.22034/iaej.2023.14540.1113
)