ارزیابی الگو‌های استقرار دوره هخامنشی محوطه‌های میان‌کوه شهرستان اردل در GIS

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد باستان‌شناسی دانشگاه شهرکرد، ایران.

2 دانشیار گروه باستان‌شناسی دانشگاه شهرکرد، ایران.

10.22034/iaej.2023.14195.1075

چکیده

نیمه‌ی غربی استان چهارمحال و بختیاری (بخش میان‌کوه شهرستان اردل) به لحاظ زیست‌محیطی شرایط مناسبی برای شکل‌گیری استقرارهای باستانی دارد. طی سه فصل بررسی که در این منطقه بین سال‌های 1387 تا 1390 انجام شد، شمار 12 محوطه‌ی هخامنشی شناسایی و ثبت شد. این مقاله بر آن است تا عوامل زیست محیطی و نقش آن‌ها را در شکل‌دهی فضای زیستگاه‌های انسانی دوره‌ی هخامنشی بخش میان‌کوه را بررسی کند و به بررسی این پرسش می‌پردازد که عوامل محیطی چه تأثیری در شکل‌گیری استقرارهای دوره هخامنشی منطقه میانکوه شهرستان اردل دارد؟ برای بررسی و ارزیابی تأثیر عوامل محیطی بر استقراهای هخامنشی، آن‌ها را با توجه به عواملی چون ارتفاع از سطح دریا، جهت شیب، فاصله از رودخانه، کاربری زمین، ساختار زمین‌شناسی و فاصله از مسیرهای ارتباطی موجود در منطقه با استفاده از روش‌های آماری ارزیابی کردیم. مطالعه‌ی به عمل آمده نشان داد که عوامل طبیعی مؤثر بر استقرارهای انسانی و درپی آن استقرارهای باستانی منطقه منابع آب، دوری و نزدیکی به مسیرهای ارتباطی هستند که به آن‌ها پرداخته خواهد شد. همچنین بر اساس این پژوهش مشخص شد که عوامل طبیعی مختلف نقش متفاوتی را در توزیع محوطه‌های باستانی داشته‌اند و همه‌ی آن‌ها از قانون‌مندی یکسانی پیروی نمی‌کنند. در نهایت پس از تجزیه و تحلیل توزیع فضایی محوطه‌ها عامل: دوری و نزدیکی به منابع آب مهم‌ترین و مؤثرترین عامل زیست‌محیطی در شکل‌گیری استقراهای دوره‌ی هخامنشی منطقه‌ی میان‌کوه شهرستان اردل شناسایی شدند.   

کلیدواژه‌ها

موضوعات