تحلیلی بر سیر تحول ستون در ایرانِ پیش از اسلام

نویسندگان

چکیده

تغییر در شیوه‌های ساخت بناها و اجزای آن‌ها و نیز دلایل این نوآوری‌ها همواره یکی از سوالات مهم پژوهشگران بوده و تاریخ معماری ایران سرشار از این‌گونه تغییرات است. یکی از این موارد تغییر در نوع پوشش سقف است که همواره یکی از دغدغه‌های معماران بوده است. در آغاز به دلیل کوچک بودن فضاهای معماری این امر چندان سخت نبود و تنها با چند تکه چوب و نی و حتی پوست حیوانات امکان‌پذیر بود، اما گذر زمان و نیازهای جدید موجب شد تا تغییراتی در شیوه‌های معماری ایجاد شود. شیوه‌هایی هم‌چون فضاهای ستون‌دار که موجب شد تا این شیوه برای سال‌های طولانی به عنوان روش اصلی ساخت بناها مورد استقبال قرار گیرد؛ اما پرسش‌های اصلی این پژوهش این است که فناوری ساخت ستون به عنوان مسأله اصلی این پژوهش که دارای پیشینه هزاران ساله است، آیا به صورت یک نوآوری در دوره هخامنشی پدید آمده است؟ آیا ورود ستون به معماری ایران تحت تأثیر معماری یونان بوده است؟ این پژوهش قصد دارد با بررسی گزارش‌های منتشر شده از فعالیت‌های باستان‌شناختی، نخست به بررسی ریشه‌های ساخت ستون در آثار پیش از تاریخی ایران و در مرحله بعد نیز به معرفی آثار شاخص ستون‌دار در معماری ایرانی بپردازد. با این که بسیار روشن است که دوره هخامنشی اوج استفاده از ستون در معماری ایران است، اما دور از ذهن است که چنین پیشرفتی در زمینه ساخت ستون یک‌باره به وجود آمده باشد.

کلیدواژه‌ها