بررسی زیورآلات دوره ساسانی شمال ایران، حاصل کاوش‌های علمی باستان‌شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری باستان شناسی، گروه باستان شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار گروه باستان شناسی، پژوهشگاه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کل کشور، تهران، ایران

3 استادیار گروه باستان شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

انسان در هیچ مرحله‌ای از توسعه تمدن، قادر نبوده است که خود را از زیورآلات و اشیا تزیینی جدا سازد. دوره ساسانی را می‌توان به ‌عنوان دوره اوج هنر صنعت و فلزکاری ایران قبل از اسلام نام برد؛ هنر جواهرسازی و ساخت زیورآلات در این دوره به اوج کمال خود رسید. طی کاوش‌های باستان‌شناختی انجام ‌شده در گورستان‌های دوره ساسانی شمال ایران، مجموعه‌ای از زیورآلات به­‌دست ‌آمده که بیانگر هنر و فرهنگ اقوام ساکن در این منطقه در دوره ساسانی است. پرسش اصلی این است که تأثیر جایگاه اجتماعی و اقتصادی افراد بر روی گورآوندها و همچنین فن ساخت و نقوش روی زیورآلات منطقه شمال ایران در دوره ساسانی چگونه بوده است؟ هدف از این پژوهش، بررسی و تحلیل زیورآلات از لحاظ نوع جنس، فن ساخت و نوع نقوش به کار رفته است تا تصویر کلی از اوضاع اقتصادی، سیاسی و اجتماعی دوره ساسانی شمال ایران به دست آید. پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی و ترکیبی از مطالعات موزه‌ای و کتابخانه‌ای انجام شد. نتایج بیانگر آن است که برخی از گورها با زیورآلات بی‌ارزش و برخی دیگر دارای زیورآلات با ارزش‌تری نسبت به گورها دیگر هستند. این مسأله بیانگر یک تضاد طبقاتی بارز بین مردمان این منطقه است که در دوره‌ی ساسانی زندگی می‌کردند. در ساخت این اشیاء از روش ریخته‌گری، چکش‌کاری، ملیله‌کاری، لحیم‌کاری و در تزیینات زیورآلات از نقوش جانوران افسانه‌ای، جانوری، گیاهی، انسانی و هندسی استفاده شده است.

کلیدواژه‌ها

جستارهای باستان شناسی ایران پیش از اسلام
دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 12
پاییز و زمستان 1400
اسفند 1400
صفحه 155-168

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار