طبقه‌بندی و تحلیل گونه‌شناختی سفالینه‌های تپه مود B شهرستان سربیشه - خراسان جنوبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه بیرجند

2 عضو هیات علمی گروه باستان شناسی دانشگاه بیرجند

3 استاد یار گروه باستان شناسی دانشگاه بیرجند

4 سازمان میراث فرهنگی

چکیده

بررسی سفالینه‌های باستانی در مطالعات باستان‌شناختی اهمیت بسزایی دارد،به نحوی که بسیاری از دوره‌بندی‌های تاریخی بر این مبناصورت می‌پذیرد. علاوه بر آن،با مطالعه بر روی سفالینه‌ها می‌توان به انواع سبک‌ها، گونه‌ها و تکنیک‌های منطقه‌ای آن پرداخت. از آنجا که سفال اشکانی بر اساس تقسیم‌بندی هرینک دارای تنوع بیشتری بوده و در این دوره از سبک‌های یکسانی استفاده نمی‌شده؛ بنابراین بررسی ومطالعه بر روی سفالینه‌های این دوره برای شناخت هرچه بهتر سبک‌های محلی و منطقه‌ای ضروری می‌نماید. در در این بین خراسان جنوبی یا همان قهستان باستان، بر اساس نوشته‌ها و کتیبه‌های به جای مانده نشان می‌دهدکه یکی از ایالات مهم اشکانیان در شرق ایران بوده است. براین اساس، در این پژوهش سعی گردید که به بررسی و مطالعه سفال‌های بدست آمده از تپه مودB که یکی از تپه‌های باستانی شاخص دوره اشکانی در خراسان جنوبی است، پرداخته شود. هدف از انجام این پژوهش که به روش تطبیقی -تحلیلی صورت می‌پذیرد، معرفی گونه‌های غالب سفالی، گاهنگاری و بررسی ارتباطات/‌برهمکنش های فرهنگی این منطقه با مناطق همجوار است. در این پژوهش، ابتدا ۸۵ قطعه سفال شاخص از سطح تپه مودB جمع‌آوری و سپس گونه‌شناسی و گونه‌شناختی گردید که بر اساس آن نتایج زیرحاصل شد:۱- این تپه دارای سه گونه سفال لوندو،داغدار و سفال ساده بدون لعاب می‌باشد.۲- به لحاظ گاهنگاری سفالینه‌های مورد مطالعه تاریخی برابر با اوایل اشکانی تا اوایل ساسانی را نشان می‌دهند. ۳- در آخر نیز مطالعه و مقایسه تطبیقی سفالینه‌ها نشان می‌دهد که بیشترین ارتباط فرهنگی را با مناطق همجوار همچون سیستان،  بلوچستان و خراسان بزرگ دارا بوده است.

کلیدواژه‌ها