گزارش مقدماتی بررسی باستانشناسی محوطه های عصر مفرغ منطقه حوضدار سیستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 دانشگاه بابلسر

چکیده

دشت‌سیستان در اواخر هزاره چهارم و اوایل هزاره سوم پیش‌ازمیلاد کانون شکل‌گیری محوطه‌های شاخص و مهمی است که در تبیین و شکل‌گیری اجتماعات انسانی نقش اساسی ایفا نموده است. بررسی‌ها و کاوش‌های باستان‌شناختی حوزه‌سیستان با هدف مطالعه جایگاه باستان‌شناسی‌ منطقه و سیر روند تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در عصرمفرغ صورت‌گرفته‌است. از مناطق مهم باستانی در قسمت‌های‌جنوبی دشت-سیستان منطقه حوض‌دار با وسعتی در حدود ۴۰ کیلومترمربع است. اولین فصل پروژه بررسی ‌و تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه‌های منطقه حوض‌دار به سرپرستی محمدکیخا در سال ۱۳۹۸ انجام‌شد و منطقه مورد بررسی پیمایشی‌ سیستماتیک قرار گرفت. طی این بررسی ۱۲محوطه از عصرمفرغ شناسایی و ثبت شد که از نتایج مهم آن می‌توان به بررسی محوطه‌های عصر مفرغ محدوده حوض‌دار و تعیین جایگاه منطقه در جدول گاهنگاری جنوب‌شرق ایران اشاره نمود. پرسش اصلی مطرح شده در این پژوهش عبارت است از: با تکیه بر مواد فرهنگی جمع‌آوری شده از محوطه‌های عصرمفرغ منطقه‌حوض‌دار، گاهنگاری نسبی و روابط فرهنگی این منطقه با مناطق همجوار چگونه ارزیابی می‌شود؟ طبق مطالعات صورت‌گرفته در منطقه‌حوض‌دار تداوم فرهنگی از دوره Iتا دورهIV شهرسوخته در این منطقه مشاهده می‌شود‌. درطی این دوران به‌دلیل موقعیت سوق‌الجیشی منطقه که در مسیر شاهراه‌های ارتباطی واقع شده و با توجه به ‌داده‌های باستان‌شناسی شاهد ارتباطات گسترده فرهنگی استقرارهای منطقه حوض‌دار با مناطق همجوار، همانند سیستان‌شمالی، بلوچستان، پاکستان، افغانستان، دره‌سند و تمدن‌های حوزه‌هلیل‌رود هستیم. پژوهش‌حاضر برمبنای مطالعات‌میدانی و با تکیه‌بر روش توصیفی-تحلیلی جهت ارائه گاهنگاری‌نسبی منطقه و ارتباطات فرهنگی حوزه‌ مذکور به مطالعه داده‌های فرهنگی پرداخت.

کلیدواژه‌ها

جستارهای باستان شناسی ایران پیش از اسلام
دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 11
بهار و تابستان 1400
شهریور 1400

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار