بازنگری در معماری چهارطاقی‌های علی‌آباد شمشیربر و رحمت‌آباد کرمان بر اساس نویافته‌های باستان‌شناختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

چکیده

در میان چهارطاقی‌های ساسانی که تا به امروز شناسایی شده‌اند، بیشترین تعداد آن‌ها در جنوب ایران و در نواحی فارس و کرمان قرار دارند که دراین‌بین چهارطاقی‌های کرمان به سبب دورافتادگی تا حدود زیادی ناشناخته مانده‌اند. تا به امروز شناخت معماری مذهبی دوره‌ی ساسانی در نواحی کرمان به پژوهش‌های واندنبرگ در دهه‌ی ۶۰ سده‌ی بیستم میلادی محدود می‌شود. در پژوهش پیش‌رو براساس یافته های نوینی که از آوار برداری و پاکسازی محوطه‌های علی‌آباد و رحمت‌آباد بدست آمده نگارندگان سعی کردند ضمن مطالعه و مقایسه‌ی ویژگیهای معماری دو بنای مذکور به این پرسش پاسخ دهند که چهار‌طاقی‌های مطالعه شده در این مقاله از نظر کیفیت مذهبی به کدام یک از آتش‌های مقدس سه‌گانه در دین زرتشتی شامل آتش‌های بهرام، آدران و دادگاه قابل انتساب هستند؟ این پژوهش ازنظر ماهیت‌ و ‌روش، پژوهشی توصیفی-تحلیلی بوده و گردآوری داده‌ها به‌صورت میدانی و کتابخانه‌ای است. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر این نکته است که چهارطاقی‌های مطالعه شده علاوه بر راهروی پیرامونی دارای فضاهای معماری متصل دیگری نیز بوده و بر اساس ویژگی‌های معماری و مکانی که دارا هستند می توانند با آتش «دادگاه» مرتبط باشند. این پژوهش از این منظر می‌تواند اهمیت داشته باشد که ضمن ارائه‌ی پلانی جدید از چهارطاقی‌های مطالعه شده، جایگاه مذهبی نوینی برای آن‌ها مطرح کرده که می‌تواند برای سایر چهارطاقی‌های ساسانی با ویژگی‌های معماری مشابه نیز قابل ارائه باشد.

کلیدواژه‌ها

جستارهای باستان شناسی ایران پیش از اسلام
دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 10
پاییز و زمستان 1399
بهمن 1399
صفحه 127-144

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار