گروه تاریخ و باستانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
چکیده
طی عصر آهن (۱۵۰۰ - ۵۵۰ ق.م) مهاجرتها و درگیریهای اجتماعی و سیاسی گستردهای، به خصوص در منطقهی جنوب غربی آسیا، رخ دادهاند. احتمال میرود دلیل اصلی این تحرکات در ارتباط با رویدادهای اقلیمی ۳۲۰۰ و ۲۸۰۰ سال پیش بوده باشد. هدف از این پژوهش، بررسی شرایط اقلیمی عصر آهن در منطقهی جنوب غربی آسیا با تکیه بر پژوهشهای دیریناقلیم هولوسن جدید است. پرسش اصلی دربارهی ارتباط احتمالی میان تغییرات اقلیمی و دگرگونیهای اجتماعی-سیاسی عصر آهن در این منطقه است. مفروض است که تشدید شرایط اقلیمی خشک، جوامع انسانی را به شدت دچار تنش میکرده است. در انجام این پژوهش، اسناد تاریخی و شواهد باستانشناختی منطقهی جنوب غربی آسیا متعلق به عصر آهن، همراه با نتایج پژوهشهای دیریناقلیم هولوسن جدید از منطقهی مذکور، اطلس شمالی و گرینلند بررسی شدهاند. برآیند این مطالعه نشان میدهد که دورههای افزایش خشونت و مهاجرتهای گستردهی انسانی طی عصر آهن با زمان بینظمیهای آبوهوایی همپوشانی داشتهاند، همچنین، بر این نکته تآکید میشود که بقا و ماندگاری جوامع عصر آهن ایران در دورههای سخت تغییر اقلیم، قطعاً با روشهای تابآوری و سازگاری میسر بوده است. با توجه به توانمندیهای محیطی بسیاری از مناطق ایران، به نظر میرسد، در چنین دورههایی، نظام معیشتی کوچرو-گلهداری/ شکارگری مناسبتر از یکجانشینی-دهقانی بوده است.
)