مطالعه یافته های باستان شناسی حاصل از بررسی روشمند و تعیین عرصه و حریم تپه جمالو، چهار محال و بختیاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه باستانشناسی دانشگاه شهرکرد

2 دانشیار گروه باستانشناسی دانشگاه شهرکرد

چکیده

بعد از ساخت سد زاینده‌رود چند تپه از جمله تپه‌های کوگانک، جمالو و آشنا زیرآب غرق شدند. کم شدن آب سد زاینده‌رود و بیرون آمدن تپه جمالو فرصت مناسبی برای پژوهش‌های باستان‌شناختی پیش‌رو گذاشت. عملیات تعیین عرصه و پیشنهاد حریم و بررسی سیستماتیک تپه و اطراف آن انجام شد. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و ترکیبی از مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی انجام شد. هدف اصلی بررسی وضعیت استقراری محوطه و ارائه گاه‌نگاری نسبی براساس یافته‌های سطحی بود. در بررسی سطحی محوطه، بعد از شبکه بندی تمام سطح به صورت پیمایشی مورد نمونه‌برداری تصادفی قرار گرفت و سپس ?? گمانه با ابعاد ?×? متر اجرا شد. گستره عرصه و حریم تپه براساس گمانه‌های کاوش شده ???? متر مربع تشخیص داده شد. براساس یافته‌های سطحی می‌توان اذعان کرد که تپه جمالو برای اولین‌بار در نیمه اول هزاره ششم ق.م، مورد سکونت قرار گرفته است. وجود انواع مصنوعات سنگی شامل تیغه‌ها، ریزتیغه‌ها و تراشه‌ها و پراکندگی گونه‌های متنوع سفالی بر سطح تپه از یک سوی نشان دهنده استمرار زندگی در دوره‌های مس‌وسنگ؛ مفرغ؛ هزارة اول و دوران اسلامی است و از سوی دیگر بیانگر این نکته است که این محوطه، محوطه‌ای بسیار مهم برای درک تبادلات درون‌منطقه‌ای و برون‌منطقه‌ای، سازماندهی اقتصادی و تخصصی شدن صنعت در دورة مس‌وسنگ این بخش از زاگرس و همچنین تدوین تسلسل لایه‌نگاری منطقه چهارمحال به احتمال زیاد از آغاز نوسنگی یا دوره‌ مس‌سنگ قدیم تا دوره اسلامی است. برخی قطعات سفالی سطح تپه شباهت زیادی با نمونه‌های سفالی خوزستان، فارس و فلات مرکزی و غرب ایران دارند.

کلیدواژه‌ها