بررسی و تحلیل تاثیر نقش ‌مایه‌ها‌ و عناصر فرهنگی و هنری هلنیسم و سامی بر فرهنگ و هنر الیماییان

از نیمه هزاره اول قبل از میلاد میان اقوام ایرانی و یونانی به تدریج روابطی چند جانبه‌ای به وجود آمد این روابط که بیشتر قهرآمیز بود، به تاثیر و تاثراتی دو طرفه مابین این دو فرهنگ انجامید. با پیروزی مقدونیان بر ایران، سبک‌ها و مضامین تصویری یونانی به صورت عمومی و خصوصی، و با مضامین مذهبی و سیاسی مورد استفاده قرار گرفت. سنت‌های هنری این سرزمین در زمان ظهور اشکانیان، ترکیبی از عناصر هنر یونانی و ایرانی بود. تماس هنر یونان با هنر بومی سرزمین‌های شرقی(به ویژه ایران و مصر) در بسیاری از زمینه‌ها به ظهور هنری التقاطی منجر شد، که از آن به عنوان هلنیسم یاد می‌شود. می‌دانیم که با ظهور اسکندر تعداد قابل توجه از یونانیان از گروه‌های مختلف اجتماعی وارد آسیای غربی شدند. آنان یا در کلنی‌های جدید التاسیس یونانی و یا در شهرهایی که قبل از ورود اسکندر در شرق وجود داشتند، ساکن شدند. بیشتر شهرهایی که پذیرای تازه واردان یونانی شدند در مسیرهای مهم کاروانهای تجاری واقع شده بودند و این یکی از عوامل موثر در گسترش حوضه‌ی نفوذ فرهنگ هلنی بود. این فرهنگ علاوه بر تاثیر، تغییراتی در فرهنگ، هنر و جهان‌بینی مردم ایران و مشرق زمین ایجاد کرد. با به قدرت رسیدن سلوکیان در ایران، حکومت‌های مستقل و نیمه مستقل نیز در گوشه و کنار این سرزمین روی کار آمدند که تا پایان دوره اشکانی به حیات سیاسی خود ادامه دادند. یکی از مهمترین حکومت‌های نیمه مستقل در این برهه زمانی الیماییان بودند که پس از بسط قدرت سلوکیان در ایران، در نواحی شمالی خوزستان و ناحیه کوهستانی زاگرس جنوبی حکومتی محلی تشکیل داده و تا ظهور ساسانیان حکمرانی کردند. بواسطه موقعیت استراتژیک سرزمین الیمایی یکی از بزرگترین و اصلی‌ترین جاده‌های بازرگانی از آن می‌گذشت و آن را به یکی از کانون‌های اقتصادی عصر سلوکی و اشکانی تبدیل کرده بود. فرهنگ و هنر الیماییان در عین داشتن عناصر و ویژگی‌های بومی در برابر موجهای یونانی از یک سو و موجهای سامی از سوی دیگر قرار داشته‌اند. از عوامل نفوذ عقاید و عناصر سامی و یونانی را در میان الیماییان باید حضور و رواج فرهنگ هلنیسم در این منطقه و ارتباط تجاری آن‌ها با میان‌ رودان و به خصوص پالمیریان دانست. پژوهش حاضر تلاش دارد تا ضمن مطالعه فرهنگ و هنر الیماییان، تاثیر نقش ‌مایه‌ها‌ و عناصر فرهنگی و هنری هلنیسم و سامی را بر این فرهنگ شناسایی و تحلیل کند. روش پژوهش بصورت توصیفی، تحلیلی و مقایسه‌ای است و ابزار گردآوری اطلاعات بصورت کتابخانه‌ای است.