شکل‌گیری و تکامل نظام حسابداری در پیش از تاریخ یکی از موضوعات بسیار با اهمیت در مطالعات باستان شناسی است. در نتیجۀ کاوش‌های اخیر دانشگاه جیرفت در محوطه باستانی تم‌گاوان جیرفت در حوزۀ هلیل رود، شواهد و مدارک ارزشمندی مرتبط با نظام حسابداری و فن مدیریت اداری یافت شد. این یافته‌ها شامل مهرها، گل‌مهرها، فلاخن‌های گلی، سردوک‌ها، اشیای لوح‌مانند سفالی با علائم هندسی و توکن‌های شمارشی با اشکال متنوع میله‌ای، شاخی، دیسکی، استوانه‌ای، مخروطی و کروی هستند. مقاله پیش‌رو به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی ضمن معرفی و توصیف یافته‌های بدست آمده از محوطه تم گاوان به تحلیل نتایج کاوش در این محوطه می‌پردازد. بافت و محل یافت تمامی یافته‌های مرتبط با نظام حسابداری حاصل از ترانشه B تم گاوان، دور ریز قطعات سفال بوده است. بر اساس گاهنگاری مقایسه یافته‌های سفالی، قدمت این مجموعه به اواسط هزاره چهارم پیش از میلاد یعنی دوره مس و سنگ جدید باز می‌گردد. از لحاظ کارکردی، با توجه به وجود حجم بسیار زیاد سفال بدست آمده از ترانشه کوچک B با ابعاد2×2 متر (بیش از چهل هزار قطعه سفال) و همچنین شمار قابل توجهی از سفال‌های با پخت بیش از اندازه و تغییرشکل یافته، چنین به نظر می‌رسد که تم‌گاوان در بخش شمال‌شرقی دشت جیرفت، یک مرکز صنتعی و محل تولید سفال در هزارۀ چهارم پیش از میلاد به شمار می‌رفته و یافته‌های مورد مطالعه در این مقاله، در پیوند با مدیریت تولیدات سفالی این محوطه بوده است. اشیای مورد مطالعۀ این پژوهش نیز در پیوند با این فعالیت و ادارۀ آن بوده‌اند.
شهسواری, میثم و اسکندری, نصیر . (1403). شواهدی از حسابداری و اشیای شمارشی از هزارۀ چهارم در حوزۀ هلیلرود؛ گزارش مقدماتی کاوش ترانشۀ B تم گاوان جیرفت. جستارهای باستان شناسی ایران پیش از اسلام, 9(1), -. doi: 10.22034/iaej.2025.14936.1150
MLA
شهسواری, میثم , و اسکندری, نصیر . "شواهدی از حسابداری و اشیای شمارشی از هزارۀ چهارم در حوزۀ هلیلرود؛ گزارش مقدماتی کاوش ترانشۀ B تم گاوان جیرفت", جستارهای باستان شناسی ایران پیش از اسلام, 9, 1, 1403, -. doi: 10.22034/iaej.2025.14936.1150
HARVARD
شهسواری, میثم, اسکندری, نصیر. (1403). 'شواهدی از حسابداری و اشیای شمارشی از هزارۀ چهارم در حوزۀ هلیلرود؛ گزارش مقدماتی کاوش ترانشۀ B تم گاوان جیرفت', جستارهای باستان شناسی ایران پیش از اسلام, 9(1), pp. -. doi: 10.22034/iaej.2025.14936.1150
CHICAGO
میثم شهسواری و نصیر اسکندری, "شواهدی از حسابداری و اشیای شمارشی از هزارۀ چهارم در حوزۀ هلیلرود؛ گزارش مقدماتی کاوش ترانشۀ B تم گاوان جیرفت," جستارهای باستان شناسی ایران پیش از اسلام, 9 1 (1403): -, doi: 10.22034/iaej.2025.14936.1150
VANCOUVER
شهسواری, میثم, اسکندری, نصیر. شواهدی از حسابداری و اشیای شمارشی از هزارۀ چهارم در حوزۀ هلیلرود؛ گزارش مقدماتی کاوش ترانشۀ B تم گاوان جیرفت. جستارهای باستان شناسی ایران پیش از اسلام, 1403; 9(1): -. doi: 10.22034/iaej.2025.14936.1150
)