باستانشناسی و ساختارشناسی سنگ نوشته میخی اورارتویی سقین دل ورزقان، آذربایجان شرقی، ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، عضو هیئت‌علمی گروه باستان‌سنجی و مرمت، دانشگاه هنر اسلامی تبریز. ایران

2 دانشجوی دکتری مرمت اشیا فرهنگی و تاریخی، دانشگاه هنر اصفهان. ایران

3 مدرس دانشگاه هنر اسلامی تبریز ، ایران

10.22034/iaej.2024.14585.1117

چکیده

سنگ‌نوشته سقین‌دل واقع در بخش مرکزی شهر ورزقان، استان آذربایجان شرقی بر بدنه یک تخته‌سنگ مربوط به سال‌های حدود 7۳۳-۷۵۰ ق.م به خط میخی اورارتویی نقر شده و به سبب عوامل گوناگونی دچار آسیب‌دیدگی گشته است. هدف از انجام پژوهش پیش‌رو، انجام مطالعات آزمایشگاهی برای ساختارشناسی این سنگ است و در همین راستا مهم‌ترین سؤالات پژوهش عبارت است از: باستان‌شناسی و زمین‌شناسی سنگ‌نوشته اورارتویی سقین‌دل چیست؟ خواص فیزیکی، شیمیایی و ساختارشناسی سنگ‌نوشته میخی اورارتویی سقین‌دل چیست؟ برای دستیابی به پاسخ این سؤالات، علاوه بر مطالعات تاریخی و باستان‌شناسی، بررسی‌های میدانی و مطالعات آزمایشگاهی، بررسی مقطع نازک و پتروگرافی سنگ، پراش پرتوایکس (XRD) و فلورسانس اشعه ایکس (XRF) انجام‌شده است. در همین راستا، برای سنجش خواص فیزیکی و میزان مقاومت سنگ در برابر عوامل مختلف: آزمون‌های چگالی و تخلخل سنجی، نرخ جذب و محتوای آب نمونه صورت گرفته است. نتایج مطالعات ساختارشناسی نشان‌‌دهنده آن است که سنگ‌بستر از جنس تراکی- آندزیتی بوده و گزارش زمین‌شناسی نیز وجود توده‌های تراکی- آندزیتی در دامنه کوه زاغی محل قرارگیری آن را تأیید می‌کند، به‌علاوه، نتایج حاصل از آزمون‌های فیزیکی و شیمیایی بیان می‌دارد که سنگ‌های به‌کاررفته در ساخت سنگ‌نوشته دارای مقاومت نسبتاً خوبی بوده اما به علت قرارگیری در برابر عوامل فرایندهای محیطی مانند اقلیم سرد و کوهستانی، بادهای دائمی دچار آسیب های متعددی گشته که عمدتاً ناشی از هوازدگی فیزیکی و شیمیایی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

جستارهای باستان شناسی ایران پیش از اسلام
دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 16
پاییز و زمستان 1402
اسفند 1402

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار